Blog

WORKSHOP: The mirror asymmetry: Long-distance subject/object asymmetries from a theoretical and empirical perspective.

16-09-2021

It is a well-known fact that clause-bound (short-distance) A’-dependencies (wh-questions, relatives) are typically less marked than object A’-dependencies. This is visible in first and second language acquisition, in language processing, in comprehension and production, in typical as well as a-typical populations. For relative clauses, this subject/object asymmetry has been formalized in terms of the Accessibility Hierarchy (Keenan & Comrie, 1977), which describes the fact that subject positions are easier to relativize than non-subject positions. This hierarchy by and large appears to carry over to wh-questions as well (Hawkins, 2003).

Somewhat surprisingly, a reverse asymmetry seems to hold for long-distance (LD) A’-dependencies (long-distance meaning: A’-dependencies spanning more than one clause). Crosslinguistically speaking, subjects are harder to extract from embedded clauses than non-subjects (cf. McDaniel et al., 2015). Many languages therefore employ some sort of alternative strategy to form LD subject dependencies, such as complementizer deletion or alternation, clausal pied-piping, resumptive prolepsis and scope marking (cf. Rizzi & Shlonsky, 2007). Whether or not such alternative strategies involve LD movement proper is something which is not always evident. The reverse asymmetry is furthermore visible in L1 (Roeper & De Villiers, 2011) and L2 acquisition (Jordens, 1991; Juffs & Rodríguez, 2014), in diachronic change (Schippers & Hoeksema, 2021) in acceptability judgment data (Featherston, 2005; Kiziak, 2010) and sentence processing (Schippers et al., 2020).

The problem with LD subject extraction is perhaps best known because of the that-trace or COMP-trace effect in English, for which a wide variety of explanations have been given, including syntactic accounts (Rizzi, 1990), informational-structural accounts (Bennis, 1986; Bayer, 2005), a processing-related explanation (Hawkins, 2003), a production-related account (McDaniel et al., 2015) and prosodic accounts (Kandybowicz, 2008). Rizzi & Shlonsky (2007) propose the COMP-trace effect in English is due to a universal ban on LD subject extraction (criterial subject freezing). This is meant to account for the fact that crosslinguistically, LD subject extraction appears banned almost without exception. However, notable and stubborn exceptions to this rule are languages like German and Dutch. Current formal syntactic explanations often run into the trouble of predicting absolute ungrammaticality for LD subject extraction. However, in many cases the effect seems to be gradual and variable (even for English, cf. Sobin, 1987), suggesting an extragrammatical explanation for LD subject/object asymmetries and COMP-trace-related effects.

The difficulties associated with LD subject/object asymmetries have been the topic of extensive research and debate in formal frameworks, with the issue far from being settled (Pesetsky, 2017). Up to now, the topic has received relatively little attention from more empirically driven lines of research, such as psycholinguistics, language acquisition and variationist linguistics (both synchronically and diachronically). This workshop therefore has as its goal to bring together researchers that work on LD subject/non-subject asymmetries from different fields of research and frameworks. The overarching research question that this workshop aims to answer (and which all presentations should address) is: Which factor causes the LD subject/object asymmetry? Relevant subquestions related to this central question are (amongst others):

Is there a general, universal constraint on LD subject movement or are there exemptional languages/contexts?
Which alternative strategies are employed to form LD subject dependencies, what is their syntactic and semantic structure, and how do they relate to LD movement proper?

Are there LD subject/object asymmetries in language processing, production and comprehension? What kind of conclusions can be drawn from this (i.e. can LD subject/object asymmetries be reduced to processing and/or production considerations)?
Are there LD subject/object asymmetries in L1 and L2 acquisition and what can be learned from this?
What kind of diachronic and synchronic (e.g. dialectal) variation in LD subject/object asymmetries effects can be observed?

In addition to empirically grounded work (research on language production and processing, first and second language acquisition, corpus linguistics, etc.), we also welcome (novel) formal explanations for LD subject non/subject asymmetries. Furthermore, since a lot of the research on LD subject/object asymmetries is on larger, well-known languages such as English and French, we particularly welcome research on lesser-known languages and varieties and typologically different languages.

Provisional dates for the workshop: 22 & 23 August 2022, University of Oldenburg.

In case of any further questions, please contact Ankelien Schippers: ankelien.schippers@uol.de

References

Bayer, J. (2005). Was beschränkt die Extraktion?: Subjekt Objekt vs. Topic Fokus [What constrains extraction? Subject object vc. Topic Focus]. In F. J. d'Avis (Ed.). Deutsche Syntax: Empirie und Theorie [German syntax: empirical and theoretical] (pp. 233-257). Göteborg: Acta Universitatis Gothoburgensis.

Bennis, H. (1986). Gaps and Dummies. Dordrecht: Foris.

Featherston, S. (2005). That-trace in German. Lingua, 115(9), 1277-1302.

Hawkins, J. (2004). Efficiency and Complexity in grammars. Oxford: Oxford University Press.

Jordens, P. (1991). Linguistic knowledge in second language acquisition. In L. Euband (Ed.). Point Counterpoint: Universal grammar in the second language (pp. 199-218). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Juffs, A. & Rodríguez, G. (2014). Second Language Sentence Processing. New York: Routledge.

Kandybowicz, J. (2008). The Grammar of Repetition. Nupe grammar at the syntax-phonology interface. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Keenan, E. & Comrie, B. (1977). Noun phrase accessibility and universal grammar. Linguistic inquiry, 8(1), 63-99.

Kiziak, T. (2010). Extraction Asymmetries. Experimental evidence from German. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

McDaniel, D., McKee, C., Cowart, W. & Garrett, M. (2015). The role of the language production system in shaping grammars. Language, 91, 415-441.

Pesetsky, D. (2017). Complementizer-trace effects. In M. Everaert & H. van Riemsdijk (Eds.). A Companion to Syntax, 2nd edition. Oxford: Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118358733.wbsyncom108.

Rizzi, L. (1990). Relativized Minimality. Cambridge, MA: MIT Press.

Rizzi, L. & Shlonsky, U. (2007). Strategies of subject extraction. In U. Sauerland & H. Gartner (Eds.). Interfaces + Recursion = Language? Chomsky’s Minimalism and the View from Syntax-Semantics (pp. 115–160). Berlin: Walter de Gruyter.

Roeper, T., & De Villiers, J. (2011). The acquisition path for wh-questions. In T. Roeper & J. de Villiers (Eds.). Handbook of generative approaches to language acquisition (pp. 189-246). Springer, Dordrecht.

Schippers, A., & Hoeksema, J. (2021). Langeafstandsverplaatsing in het Nederlands, Engels en Duits*: De sandwich ontleed. Nederlandse Taalkunde, 26(1), 41-78.

Schippers, A., Vogelzang, M. and Öwerdieck, D., (2020). COMP-trace effects in German: the role of processing. Nordlyd, 44(1), pp.117-132.

Sobin, N. (1987). The variable status of Comp-trace phenomena. Natural Language & Linguistic Theory, 5, 33-60.

Nieuw boek uit: inleiding Nederlandse taalkunde

02-03-2021

Samen met Esther Ruigendijk en Marijke de Belder ben ik afgelopen maanden druk bezig geweest met onze inleiding in de Nederlandse taalkunde. Het idee hierachter kwam uit onze lespraktijk, waar we constateerden dat er geen up-to-date inleiding in de Nederlandse taalkunde in het Nederlands was. Voor studenten is zo'n inleiding daarom een must, maar ook voor anderen die vanuit persoonlijke interesse geïnteresseerd zijn in (Nederlandse) taalkunde, is ons boek zeer aan te bevelen.

Het boek bestaat uit 13 hoofdstukken, waardoor het zich goed leent om tijdens een semester wekelijks een hoofdstuk te behandelen. Aan het einde van ieder hoofdstuk staat een aantal opdrachten. Momenteel zijn we nog bezig met het uitwerken van onze docentenhandleiding die bij de opdrachten kan worden gebruikt. Tijdens het schrijven van het boek hebben we ook rekening gehouden met een lezerspubliek dat het Nederlands niet als moedertaal heeft, bijvoorbeeld door het vermijden van complexe uitdrukkingen en relatief onbekende woorden en uitdrukkingen. Ook maken we regelmatig vergelijkingen met andere talen.

In ons boek behandelen we de verschillende taalkundige deelgebieden (fonetiek, fonologie, morfologie, syntaxis, semantiek en pragmatiek). Daarnaast bespreken we het lexicon, de geschiedenis van het Nederlands, taal en cognitie en taalverwerving. We wilden in ons boek verschillende taalkundige perspectieven aan bod laten komen en zo veel mogelijk een neutrale houding aan te nemen ten opzichte van de verschillende heersende theorieën over taal. Wel hebben we het boek vanuit een generatief kader geschreven, wat met name in de hoofdstukken over syntaxis naar voren komt. Een groot aantal hoofdstukken kunnen ook goed op zichzelfstaand worden gelezen, waardoor het boek ook goed als aanvulling op ander lesmateriaal kan worden gebruikt.

Ons boek is nu al voor te bestellen via de website van Amsterdam University Press (AUP) en zal eind maart 2021 uitkomen, waarna het ook via andere verkoopkanalen te verkrijgen zal zijn. Zie voor verdere informatie en voorbestellingen de website van AUP: https://www.aup.nl/en/book/9789463720953/inleiding-nederlandse-taalkunde.

New project: COMP-trace effects: A comparative and psycholinguistic approach

07-09-2019

I am very happy to announce that I will be starting to work on my DFG-funded project on COMP-trace effects this October. The COMP-trace effect refers to the fact that in English, a complementizer (such as that) cannot be followed directly by an empty subject position (trace). This is typically the case in so-called long-distance wh-questions, where a subject question phrase is spelled out in the matrix clause but is interpreted in the embedded clause:

1. *Who do you think that __ saw him?

This constraint is now believed to be part of a much more universal restriction regarding the displacement of subject from embedded cluases. Curiously, however, in German and Dutch, sentences as in (1) are not impossible:

2. Wer meinst du, dass ihn sah?

3. Wie denk je dat hem zag?

Nonetheless, there are indications that the sentences in (2) and (3) have a degraded status in these languages as well but that the strength of the COMP-trace effect is dependent on functional and processing related factors. In my project, I take a psycholinguistic and comparative approach in investigating the COMP-trace effect, which eventually should lead to a better understanding and explanation of the nature of this constraint.

The project will be carried out in cooperation with researchers at the Carl von Osseitzky Universität (Esther Ruigendijk and Cornelia Hamann) as well as international partners (Jack Hoeksema from the University of Groningen, Hilda Koopman from UCLA, Sam Featherston from The University of Tübingen and Luigi Rizzi from the University of Siena and Geneva.

Small languages, big ideas

16-05-2019

On April 4-5, Marie Schnieders (an MA student Language Dynamics) and I visited the conference 'Small languages, Big ideas: the smaller Germanic languages from a theoretical perspective' at the University of Zürich. The conference brought together speakers investigating a large variety of (smaller) Germanic languages. In addition to well-known Germanic languages like Dutch, Afrikaans and Norwegian, there were also presentations on lesser-known varieties such as Pennsylvania Dutch and Unserdeutsch. The presentations covered different fields of linguistic inquiry, including phonology, morphology, syntax, sociolinguistics and historical linguistics.

Since several of the languages that were presented at the conference are minority lanaguge with an endangered status, the plenary discussion at the end also focused on the question of how to preserve - and importantly - document these languages. In that respect, the smaller Germanic languages certainly deserve attention by the linguistic community.

The presentation that Marie and I gave focused on word order variation in verbal clusters in Low German compared to High German. In our study, we combined techniques from dialectology and experimental syntax and looked at the extent to which there was transfer from one variety into the other and in which direction. A pdf of our presentation can be found here. Marie and I will also be giving a poster presentation of this talk at the TABU-dag in Groningen, 20-21 May.

For more information on the conference itself, the conference's website can be found here.

Het Koninglied continued

31-10-2018

Het is al weer even geleden dat De Dikke van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon meldde dat de gewraakte zin 'De dag die je wist dat zou komen is eindelijk hier' zich inmiddels in het Nederlandse taalgebruik heeft genesteld. Het interview kun je hier nog eens beluisteren. Al eerder schreef ik over dit onderwerp, omdat het precies aansloot bij mijn promotieonderzoek. In mijn onderzoek heb ik de historische ontwikkelingen van het type zin dat in het koningslied werd gebruikt, onderzocht. Dit type constructie wordt in taalkundige kringen met de term 'langeafstandsverplaatsing' aangeduid, en komt onder andere ook voor bij vraagzinnen (zoals "Welke dag dacht je dat zou komen?"). Uit mijn onderzoek kwam naar voren dat dit constructietype voor betrekkelijke bijzinnen in onbruik is geraakt, maar dat het nog relatief vaak voorkomt in de context van vraagzinnen. Blijkbaar heeft de ongebruikelijkheid van deze constructie voor betrekkelijke bijzinnen ertoe geleid dat de zin heden ten dage als ongrammaticaal wordt beschouwd, getuige de ophef rondom het koningslied.

Volgens den Boon is de constructie door toedoen van Ewbank echter opnieuw gangbaar geworden en hij verwacht dat ze in de toekomst volkomen acceptabel zal worden. Als bewijs voor deze stelling haalt hij verschillende recente voorkomens van de constructie aan, zoals "de dag die je wist dat zou komen is eindelijk daar", "de brief die je wist dat zou komen is eindelijk daar", "de correctie die je wist dat zou komen..." en "de file die je wist dat zou komen...". Als ik deze voorbeelden zo eens bekijk, dan vraag ik mij toch sterk af of deze constructie wel echt aan een opmars is begonnen: het zijn immers slechts minimale variaties op de koningsliedzin. De enige variatie die we vinden is die van het antecedent (de dag), maar dan houdt het toch wel op. Daarmee is het wat mij betreft eerder een nieuwe gefossileerde uitdrukking, die steeds frequenter wordt, in plaats van een constructie die (opnieuw) in opmars is.

Overigens introduceert Den Boon nog een leuk neologisme, en wel 'deskundoloog'. Hij lijkt hiermee het tegenovergestelde van een deskundige te bedoelen, ofwel een ondeskundige. Hoe de betekenis 'ondeskundige' volgt uit het samenvoegen van de morfemen 'deskundige' en 'loog' is mij niet helemaal duidelijk, maar misschien heb ik Den Boon verkeerd begrepen. Ik eindig daarom maar met een open vraag: is Den Boon een deskundige of een deskundoloog?

Foto: Marion Golsteijn